بسماللهالرحمنالرحیم
پیامبر (ص) در محراب نماز
نویسنده: عبدالکریم پاک نیا
منبع: کتاب الخصائص النبویة، ص 324
حضرت امام باقر علیه السلام میفرماید:
«رسول خدا صلی الله علیه و آله در هیچ روزی تا ظهر نمیشد، نمازی نمیخواند. وقتی که ظهر میشد و به قدر نصف انگشت سایة آفتاب برمیگشت، هشت رکعت نافله میخواند و وقتی سایه به قدر یک ذراع میشد، نماز ظهر را میخواند. بعد از نماز ظهر هم دو رکعت و قبل از نماز عصر دو رکعت میخواند تا آنکه سایه به قدر دو ذراع میشد، آن وقت نماز عصر را به جا میآورد و وقتی آفتاب غروب میکرد، نماز مغرب را و بعد از زوال سرخی شفق، عشا را میخواند و میفرمود: وقت عشا تا ثلث شب امتداد دارد. بعد از عشا نماز دیگری نمیخواند تا شب به نصف میرسید؛ آنگاه برمیخواست و سیزده رکعت نماز میخواند که سیزدهمی آن نماز وتر بود و دو رکعت از آن نافلة صبح و وقتی فجر طالع و هوا روشن میشد، نماز صبح را میخواند.1 امام صادق علیه السلام در مورد قنوت نماز شب پیامبر صلی الله علیه و آله نیز دربارة چگونگی نماز رسول خدا صلی الله علیه و آله میفرماید:
«ظرف آب را رو پوشیده بالای سرش و مسواک را هم زیر رختخواب خود میگذاشت و میخوابید تا چندی که خدا بخواهد و وقتی از خواب بیدار میشد، مینشست و نظری به آسمان میافکند و آیاتی را که در سورة آل عمران است، یعنی آیات: «انَّ فِی خَلْقِ السِّمواتِ وَالارْضِ...» میخواند. سپس دندانها را مسواک کرده، وضو میگرفت و به مسجد میرفت و چهار رکعت نماز میخواند که رکوع هر رکعتش به قدر قرائت آن و سجودش به قدر رکوع آن طول میکشید. آنگاه به بستر خود برمیگشت و تا خدا میخواست میخوابید. بعد از مدتی بیدار شده، مینشست و همان آیات را تلاوت نموده، چشم را به آسمان میانداخت. آنگاه مسواک زده وضو میگرفت و به مسجد میرفت. بازهم مثل بار اول چهار رکعت نماز میخواند، مجدداً به بستر خود مراجعت نموده، مقداری میخوابید. سپس بیدار شده، نگاهی به آسمان انداخته و همان آیات را تلاوت مینمود. باز مسواک میزد و وضو میگرفت، به مسجد تشریف میبرد و یک رکعت نماز وتر و دو رکعت دیگر (نافلة صبح) خوانده و برای نماز صبح آماده میشد.2 آن جناب نافلة صبح را در اوّل فجر مختصر میخواند و برای نماز صبح بیرون میرفت».
امام صادق علیه السلام فرموده است: «هرکس در نماز وترش هفتاد مرتبه استغفراللَّه ربی و اتوب الیه، بگوید و بر این کار تا یک سال مداومت و مواظبت داشته باشد، خدای تعالی اسمش را در زمرة کسانی مینویسد که در سحرها طلب مغفرت میکردهاند. رسول خدا صلی الله علیه و آله هم همین طور در نماز وترش هفتاد بار استغفار میکرد و هفت بار میگفت:
«هذا مقام العائذ بک من النار؛ این مقامی است که از آتش دوزخ پناهنده تو شدهام.3 رسول خدا صلی الله علیه و آله در قنوت وتر خود میگفت:
«اللهم اهدنی فیمن هدیت، و عافنی فیمن عافیت، و تولنی فیمن تولیت، و بارک لی فیما اعطیت، و قنی شر ما قضیت، انک تقضی ولایقضی علیک، سبحانک رب البیت، استغفرک و اتوب الیک و أؤمن بک و اتوکل علیک ولاحول ولا قوة الا بک یا رحیم؛ پروردگارا! ما را به همراه آنان که هدایتشان کردی، هدایت کن و با آنان که عافیتشان دادی، عافیت ده و امور مرا هم با آنان که امورشان را خودت به دست گرفتی، عهدهدار شو و آنچه مرا دادهای برکت قرار ده و مرا از شر قضا و قدری که گذراندی، نگهدار، چون تویی که قضا به دست تو است و تویی که حکم میکنی و کسی نیست که علیه تو حکم کند. منزّهی تو ای پروردگار خانه! از تو طلب مغفرت میکنم و به تو رجوع مینمایم و به تو ایمان میآورم و بر تو توکل میکنم و حول و قوهای نیست، مگر از ناحیة تو ای خدای مهربان.»4
پینوشتها
1.تهذيب، ج 2، ص 262.
2.همان، ص 334.
3.محاسن برقى، ص 53.
4.من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 308.
کلمات کلیدی
سیرة معصومان- پیامبر صلیالله علیه وآله- تهجد و عبادت